TV-serie Stellenbosch

A.s. zondag 4 nov. begint de zevendelige serie Stellenbosch. Het is een familiedrama en liefdesverhaal dat zich afspeelt tegen de achtergrond van het Zuid-Afrika na de apartheid. Regisseur Van Jaarsveld vertelt in Stellenbosch de geschiedenis van de Nederlandse familie Keppel, die zich in de jaren '60 op boerderij Arkadia vestigde om wijn te verbouwen. De boerderij is inmiddels in handen van dochter Betty. Haar ouders en broer wonen sinds de economische boycot van de jaren '80 weer in Nederland. In een veranderd politiek klimaat wordt het voor Betty steeds zwaarder de wijnboerderij te leiden. De familiebanden komen op scherp te staan als een verzwegen noodlottige gebeurtenis uit het verleden langzaam maar zeker wordt ontrafeld. Behalve hoofdrollen voor Jeroen Willems en Monic Hendrickx als broer en zus Keppel, zijn er rollen weggelegd voor Anne-Wil Blankers, Eric Schneider en Jan Decleir. Klik hier voor de site over de serie (beschrijving karakters, foto's, e.d.). Op deze site komt binnenkort ook een link en een gironummer van de Stichting Small Change van Monic Hendrickx, die geld in wil zamelen voor een jeugdcentrum in de township Mbekweni (voor een filmpje klik hier).

Nog steeds problemen met elektriciteit

Eskom het gister nood-beurtkragmaatreëls oor die hele land ingestel nadat dié elektrisiteitsreus sowat 8 000 Megawatt (of 20%) van sy opwekkingsvermoë verloor het.Die maatskappy het ook gewaarsku dat die kragonderbrekings tot Maandag sal aanhou. Die probleme het begin toe stormweer in Mosambiek die Cahora Bassa-hidro-elektriese aanleg, wat 1 500 Megawatt krag aan Suid-Afrika lewer, verhoed het om gister dié krag te lewer.

Gratis condooms onbetrouwbaar

Zuid-Afrika roept miljoenen in eigen land vervaardigde condooms terug, omdat bij blaasproeven is gebleken dat ze niet betrouwbaar zijn. Het ministerie van Volksgezondheid heeft dit dinsdag meegedeeld.
Het gaat om condooms die door de overheid gratis worden verstrekt om de verspreiding van aids tegen te gaan. De terugroepactie roept vragen op over de kwaliteitscontrole door het Zuid-Afrikaanse Bureau of Standards, dat moet verzekeren dat de condooms voldoen aan de maatstaven van de Wereldgezondheidsorganisatie.

'Bafana' in de ban

Bafana Bafana is een stomme bijnaam voor het nationale voetbalteam. Zuid-Afrika moet daarom iets anders verzinnen voordat het in 2010 het WK voetbal organiseert. Dat zei president Mbeki gisteren. Een internetpoll wijst uit dat voetbalfans hem gelijk geven. Bafana Bafana is zoeloe voor 'de jongens'. Het vrouwenvoetbalteam heet dan ook Banyana Banyana: de meisjes. Het jeugdteam heeft met Amaglug-glug een nog gekkere naam. Het is vernoemd naar het geluid dat benzine maakt als het de tank ingaat. De lokale petrochemische gigant Sasol is sponsor van het nationale team onder 23 jaar. "Die namen zijn stom en slaan nergens op," zei Mbeki, "dit zijn jonge mensen die de nationale kleuren dragen. Zij zijn de trots en de hoop van de natie, dus je moet ze een naam van betekenis geven. Ik denk echt dat we opnieuw moeten nadenken over de symbolen, de emblemen, de kleuren en de namen van ons voetbalteam. Een land moet zich kunnen identificeren met een naam en met Bafana Bafana kan dat niet."

Rugbyers Zuid-Afrika groots onthaald

De rugbyers van Zuid-Afrika zijn vanwege het behalen van de wereldtitel dinsdag door duizenden fans op het vliegveld van Johannesburg groots onthaald. De ontvangst van de Springboks, zoals het team liefkozend wordt genoemd, werd live uitgezonden op televisie. De komende week wacht de ploeg nog meer festiviteiten. Vrijdag worden de rugbyers ontvangen door president Thabo Mbeki, waarna een rondrit door Johannesburg en township Soweto volgt. Voor meer foto's, klik hier.

Habana valt op door scores en huidskleur

De Zuid-Afrikaanse rugbyer Bryan Habana scoorde al acht keer een try van vijf punten bij het wereldkampioenschap, een uitzonderlijk aantal. Maar wat vooral opvalt: Habana is niet blank (zie ook bericht van 19-10). Voor meer achtergrondinformatie, klik hier.

Goudpiraten lopen veel risico

In het Zuid-Afrikaanse mijnstadje Welkom kwam goudpiraat Thobela Booi aan zijn einde (zie bericht van 8-10). Hij was een van de honderden wanhopige, clandestiene mijnwerkers die willen profiteren van de hoge goudprijs.
Vijftienhonderd meter onder de grond stierf Booi (30) door het inademen van rook die werd veroorzaakt door een brand. Hij was geld aan het verdienen om zijn vrouw en kind te onderhouden. De risico’s die de goudpiraten (in Zuid-Afrika "zama-zamas" genoemd) wensen te nemen, nemen evenredig toe met de stijging van de goudprijzen. Weken en soms maanden brengen ze ondergronds door. Voedsel, drinken en zelfs de post wordt hun door loopjongens gebracht. Clandestiene mijnactiviteiten in Zuid-Afrika leveren naar verluidt jaarlijks 250 miljoen dollar op, maar de zama-zamas zien weinig terug van dat geld. Ze worden meestal in dienst genomen door bendes binnen de georganiseerde misdaad, die het goud doorverkopen naar Zwitserland. Klik hier, voor meer over dit onderwerp.

‘Ons gaan ‘n skapie op die spit gooi eerskomende Saterdag.’

Rugby is vooral erg populair bij blank Zuid-Afrika. Zaterdag kijken ze samen naar de finale van hun bokken tegen Engeland, met de braai vol vlees.
Zuid-Afrika hoopt zaterdag op een herhaling van het feestje van 1995, toen het land de wereldtitel won. Het was een bijzonder WK. Zuid-Afrika was lange tijd uitgesloten van deelname wegens de internationale sportboycot tegen het apartheidsregime. Het werd gezien als een moment van verzoening toen Nelson Mandela hetzelfde T-shirt aantrok als de blanke aanvoerder van de Springbokken en hem de wereldcup overhandigde.
Rugby is echter nog steeds vooral een blanke sport. Tegen Engeland staan er twee Zuid-Afrikanen van gemengde afkomst in de basis. Bij iedere bekendmaking van de selectie van het nationale team laait de discussie over de samenstelling op. Moet er een minimum aantal zwarte spelers worden geselecteerd? Coach Jake White zegt spelers enkel te selecteren op grond van hun capaciteiten.
Veel zwarte Zuid-Afrikanen krijgen nooit de kans om rugby te spelen. Rugby wordt vooral beoefend op de privé-scholen die voorheen enkel blank waren. Op de vele publieke scholen wordt gevoetbald. Bovendien vind je in de armere wijken van Zuid-Afrika amper rugbyvelden.

Genoom van extra-resistente TB-bacil blootgelegd

Zuid-Afrikaanse onderzoekers hebben het complete genoom blootgelegd van een tuberculosebacil die extra-resistent is tegen medicijnen. De onderzoekers volbrachten de klus die anders een jaar vergt binnen een week, dankzij nieuwe technieken die in de Verenigde Staten zijn ontwikkeld. Door deze doorbraak kunnen de onderzoekers beter inzicht krijgen in de verschillen tussen multi- en extra-resistente TB. De extra-resistente vorm, die bij de meeste patiënten die ermee besmet raken snel tot de dood leidt, werd een jaar geleden in het oosten van Zuid-Afrika ontdekt. Verwacht wordt dat de bacil zich snel zal verspreiden in omliggende landen.

Klacht slachtoffers ontvankelijk verklaard

Een Amerikaans hof van appèl heeft vrijdag een klacht van meer dan 32.700 apartheidsslachtoffers tegen tientallen bedrijven als BP, Ford, IBM en Deutsche Bank ontvankelijk verklaard. Eerder had een lagere rechtbank de eis om een schadevergoeding niet in behandeling willen nemen. De eisers verwijten de bedrijven dat zij door hun steun aan het Zuid-Afrikaanse apartheidsbewind ook medeverantwoordelijk waren voor moorden en marteling.

WK 2010 brengt nu al geld op

Drie jaar voor de aftrap van het WK genereert het toernooi al recordontvangsten. Volgens Jordaan, de voorzitter van het organisatiecomité in Johannesburg, hebben de doemdenkers zich vergist die voorspelden dat het eerste WK op Afrikaanse bodem zou eindigen in een financiële kater. Zuid-Afrika is na Mexico in 1986 het eerste derdewereldland dat het belangrijkste voetbaltoernooi toegewezen krijgt. Het land is er alles aan gelegen om critici de mond te snoeren. De Zuid-Afrikaanse regering heeft 17 documenten ondertekend waarin het de FIFA garandeert dat de noodzakelijke infrastructuur klaar zal zijn. FIFA heeft voor het eerstkomende WK reeds voor 1,47 miljard euro aan uitzendrechten binnengehaald. Het vierjaarlijkse evenement zou zowat 450.000 bezoekers naar Zuid-Afrika lokken.

NHK-kerk Zuid-Afrika nog niet los van apartheid

Afscheid nemen van haar apartheidsverleden bleek gisteren nog een brug te ver voor de synode van de Nederduitsch Hervormde Kerk in Zuid-Afrika. Een voorstel om uit te spreken dat apartheid niet Bijbels is, werd met 262 tegen 260 stemmen verworpen. De kerk wil graag weer lid worden van de Wereldbond van Hervormde en Gereformeerde Kerken (WARC). Een commissie met hoogleraar Van Eck begon onderhandelingen met de WARC. Volgens Van Eck voldeed de NHK uiteindelijk aan alle vereisten: ze had openlijk afstand genomen van haar apartheidsverleden, de kerkdiensten waren open voor iedereen en diaconaal werk was gericht op mensen van allerlei rassen en kleuren. De bond eist echter een synode-uitspraak, waarin de NHK zich "ondubbelzinnig" uitspreekt, dat "apartheid zonde is en de theologische rechtvaardiging ervan een dwaling". Zover kwam het gisteren niet. Volgens Allan Boesak, politicus en anti-apartheidsstrijder, heeft de NHK een historisch moment gemist. De volgende NHK-synode vindt plaats in 2010.

Feyenoord test twee Zuid-Afrikanen

Feyenoord heeft vanaf vandaag twee Zuid-Afrikanen op stage lopen bij de A-selectie. De twee Afrikanen trainen al officieel mee met de selectie van Bert Van Marwijk.
Het gaat hier om Kermit Erasmus en Philani Khwela die krijgen de komende week de kans om een contract af te dwingen bij Feyenoord. Het duo speelt in Zuid-Afrika voor Supersport United, dat uitkomt in de hoogste klasse.
Van Marwijk zal echter in overleg met technische staf de keuze maken of beide spelers goed genoeg zijn voor dit huidige elftal.

Geen onsje teveel bij KLM in Johannesburg

Het regent klachten over de slechte behandeling die KLM-reizigers op de internationale luchthaven van Johannesburg ten deel valt als zij met net iets teveel gewicht hun bagage inchecken.Afgelopen donderdagavond ontstond bij deelnemers van een groepsreis, die terug wilden vliegen naar Amsterdam, zoveel tumult over de strikte toepassing van het maximaal toegestane gewicht dat de dienstdoende KLM-manager vier passagiers voor vlucht KL 592 schrapte. Zij zouden zich zo ernstig hebben misdragen dat de gezagvoerder hen niet aan boord wilde nemen.Tegen een van de reizigers heeft een lid van het grondpersoneel, verantwoordelijk voor een eerste controle van het bagagegewicht, een strafklacht ingediend. De boze reiziger zou haar hebben geslagen en racistische opmerkingen hebben gemaakt.

Zuid Afrika: Aidspaniek bij Idols

Zuid-Afrikaanse finaliste van Idols biecht openlijk hiv-besmetting op. Tender Mavundla(26) droomt van een zangcarrière. Haar 'bekentenis' ontketende een mediastorm in Zuid-Afrika en heeft ook de gemoederen in het finalistenhuis verhit. Als grote publiekslieveling is Mavundla de favoriet om de wedstrijd te winnen. 'Of deze mediarel mijn score beïnvloedt, weet ik niet', zei de zangeres gisterochtend aan de BBC-radio. 'Ik hoop dat ze voor mij stemmen omdat ik een mooie stem heb, niet omdat ik seropositief ben. Ik ben ermee naar buiten getreden, omdat het nu eenmaal niet meevalt om de medicijnen in de koelkast te verbergen', zei Tender Mavundla. Naast zangambities heeft Mavundla nog een ander doel. 'Ik wil hiermee het taboe op hiv en aids in Zuid-Afrika helpen doorbreken. Zolang ik mijn medicijnen neem, word ik niet ziek en leef ik een normaal leven. Net als andere mensen die met hiv zijn besmet.'

Homoparade deze keer geen echt feest

De Gay Parade in Johannesburg van zaterdag kon moeilijk beschouwd worden als een kleurig homofeest. In juli werden twee vrouwen vermoord in Soweto, omdat ze lesbisch waren. In Zuid-Afrika zijn homorechten beter geregeld dan elders in Afrika – in de praktijk domineren echter nog altijd haat en discriminatie. Voor veel Zuid-Afrikanen – blank en zwart – is homoseksualiteit nog onacceptabel. Hatelijke opmerkingen bleven zaterdag dan ook niet uit. De kleurige stoet van 5000 homo’s, lesbiennes en familie kreeg echter ook bijval. Na afloop van de parade werd een minuut stilte gehouden voor de vermoorde lesbiennes.

Mijnrampen: mensen gered en mensen omgekomen

Afgelopen donderdag zijn de laatste van 3200 mijnwerkers gered die vast zaten in een goudmijn bij Johannesburg. In een andere mijn zijn 23 illegale mijnwerkers omgekomen bij een mijnbrand. De brand zou vorige week hebben gewoed. De lichamen werden maandag ontdekt en naar boven gebracht door andere illegale mijnwerkers, aldus een politiewoordvoerder. Hij verklaarde dat 120 mijnwerkers zijn aangehouden op het moment dat ze de mijn verlieten.

Scholieren omgekomen door busongeluk in Limpopo

Een ongeluk met een minibus tijdens slecht weer in de provincie Limpopo heeft zaterdag zeker twaalf kinderen het leven gekost. Het busje was onderweg naar huis na een schoolreisje naar Johannesburg.

"Black Diamonds"

De naam "Black Diamond" kan dan wel bespottelijk overkomen toch is de interpretatie van het woord alles behalve negatief. Ze zijn de nieuwe, actieve, geldspenderende, kredietwaardige zwarte middelklasse. Uit onderzoek is gebleken dat 2.5 miljoen zwarten (of 12% van de zwarte bevolking in dit land) de middelklasse-status hebben bereikt. Ze verdienen gemiddeld meer dan 960 euro per maand. En ze hebben een fikse achterstand in te halen ten opzichte van de rijken. Maar die inhaalslag verloopt niet volgens het vaste bestedingspatroon van blanken. Het nieuwe geld wordt niet uitgegeven aan wintersportvakanties in Europa, en ook niet aan levensverzekeringen. Veel geld vloeit af naar de uitgebreide families (70% heeft een familie van 5 of meer gezinsleden) en gaat op aan traditionele ceremonies. En heel veel geld gaat op aan het tonen van de welvaart: auto, kleren, mobiele telefoon, juwelen. De zwarte diamant moet blinken.
Met duizenden verhuizen ze naar de "white areas". Maar velen verliezen niet het contact met de sloppenwijken, waar ze uit vandaan komen. Ook dit heeft een naam, de "Township Therapy", om te ontsnappen aan de, soms saaie, asociale leefwereld.

Maponya Mall

Onlangs is Maponya Mall geopend, volgens sommigen met 65.000 vierkante meter het grootste winkelcentrum van heel zuidelijk Afrika. Volgens de 80-jarige Richard Maponya is het een droom, niet alleen zijn droom, maar die van heel Soweto.
De meesten zien in Maponya Mall in het midden van de beruchte township in Johannesburg hét symbool van het succes van Zuid-Afrika na de apartheid. Alle grote ketens zijn vertegenwoordigd, van Woolworths tot megabioscoop Ster-Kinekor, één van de voormalige traditioneel blanke bolwerken. In totaal komen er zo'n 200 winkels.
Raymond Maponya is een van de 25 miljonairs die Soweto inmiddels heeft voortgebracht. Hij staat bekend als ‘de vader van de zwarte detailhandel’. Hij was een opmerkelijk figuur tijdens de apartheid, omdat hij als zwarte man rijk werd als zakenman, ondanks hevige tegenwerking van de machthebbers.

Tijdens de apartheid was Soweto een slaapstad voor zwarte arbeiders, die blanke bazen dienden in Johannesburg. Het winkelcentrum gaat niet voorbij aan de geschiedenis. Er komt een standbeeld van Hector Pieterson, een twaalfjarig jongetje dat werd doodgeschoten door de politie tijdens de studentenrellen van 1976 tegen de apartheid.